Auteur: Nienke de Weerd

Update 4 juli 2024:
Bio-energie de Vallei heeft na ondergenoemde, eerste globale verspreidingsberekening opnieuw onafhankelijk, geaccrediteerd meetbureau Peutz ingeschakeld voor een meer gedetailleerde verspreidingsberekening. Ook in deze berekening blijft de conclusie staan dat de ammoniak-concentratie in de buitenlucht van de directe omgeving van de Geerweg op 13 februari 2024 ruim onder de strengste norm op basis van de Arbeidsomstandighedenwet uitkomt, en ruim onder de ‘voorlichtingsrichtwaarde’ van de GGD en de brandweer uitkomt. Ten slotte ligt de gemeten concentratie ook onder de minimale geurdrempelwaarde.

Ede, 24 mei 2024 – Er blijken geen effecten op de gezondheid te zijn van de eenmalig verhoogde uitstoot van ammoniak op dinsdag 13 februari bij de Duurzame Energie Installatie van Bio-energie de Vallei aan de Geerweg in Ede. De ammoniakbelasting op de omgeving die dag bleef 200.000 tot 300.000 keer onder de Arbonorm voor gezondheidseffecten.

Donderdagavond 23 mei 2024 vond bij gemeente Ede een raadsvergadering plaats over Warmtebedrijf Ede. Tijdens deze vergadering is ook het incident van dinsdag 13 februari 2024 bij Bio-energie De Vallei besproken. Die dag was er bij de installatie aan de Geerweg in Ede sprake van een verhoogde ammoniakuitstoot.

De eerste verspreidingsberekeningen van het RIVM* tonen aan dat de ammoniakbelasting op de woon- en leefomgeving vanuit deze installatie die dag 0,00012 mg/Nm3 was. Deze waarde ligt 200.000 tot 300.000 keer onder de Arbonorm voor gezondheidseffecten. De Arbonorm is 36 mg/Nm3 gedurende 8 uur per dag 5 dagen per week voor een periode van 40 jaar buitenshuis en 14 mg/Nm3 binnenshuis. Eventuele gezondheidseffecten van de verhoogde ammoniakuitstoot op dinsdag 13 februari zijn daarmee niet aan de orde.

We betreuren eventuele verwarring die is ontstaan door de berichtgeving vanuit de gemeente enorm. Bij het opstellen van het rapport door de GGD had deze geen informatie van de Omgevingsdienst de Vallei (OddV) ontvangen over de concentratie ammoniak bij de omliggende woningen. De conclusie van de GGD dat de gemeten waarden op dinsdag 13 februari gezondheidseffecten bij omwonenden kunnen veroorzaken is daarmee voorbarig en onjuist geweest. Dit is duidelijk geworden door de verspreidingsberekening uit te voeren.

Over Bio-energie de Vallei

In Duurzame Energie Installaties in Ede produceert Bio-energie de Vallei groene warmte, groene stoom en groene stroom. Een duurzame energie installatie zoals in Ede produceert tegelijkertijd groene warmte én groene stroom. Warmte wordt als hoofdproduct benut in het groene warmtenet in Ede, maar ook het restproduct groene stroom is duurzaam en komt op het openbare elektriciteitsnet. Een derde product is bio-stoom. Dit leveren zij aan het slimme groene warmtenet ten behoeve van industriële ondernemingen in Ede. Zij transformeren hun productieproces hiermee van fossiel naar hernieuwbaar.

*Berekend door onafhankelijk bureau Peutz, met input van de emissie meetgegevens van de ODRA op 13 februari door toepassing van procesdata en gebruikmaking van de beperkte immissie toets model van Rijkswaterstaat. Dit rekenprogramma is gebaseerd op een RIVM-handreiking uit 2004. Bureau Peutz is een onafhankelijk adviesbureau op het gebied van onder andere duurzaam bouwen, wind- en milieutechnologie, (brand-)veiligheid en arbeidsomstandigheden.

Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met info@bio-energiedevallei.nl

Op dinsdag 13 februari 2024 is bij de Duurzame Energie Installatie van Bio-energie de Vallei aan de Geerweg in Ede, als gevolg van een menselijke fout, vanaf circa 8:45 uur een ammoniakuitstoot ontstaan ter hoogte van de schoorsteen. Als gevolg van deze menselijke fout werd onbedoeld een instelling gewijzigd, waardoor de ammoniakuitstoot ontstond. Dit had niet mogen gebeuren en dat betreuren wij zeer.

Op dinsdag 13 februari bedroeg de uitstoot bij de ene ketel 245 mg/m3 tot het tijdstip van circa 12:00 uur en bij de andere ketel 282 mg/m3 tot het tijdstip van circa 17:00 uur. Dit leidde tot een totale uitstoot van circa 23 kg ammoniak die dag. Dat is ongeveer wat twee melkkoeien uitstoten per jaar¹. Met een reguliere controle is de fout geconstateerd en dezelfde dag nog hersteld. Hierdoor kwam de uitstoot weer onder de referentiewaarde.

Op dinsdag 13 februari vond er ook een meting plaats door Omgevingsdienst De Vallei. Op 28 maart heeft Omgevingsdienst De Vallei, op verzoek van Bio-energie de Vallei, schriftelijk het rapport (van 7 maart) met daarin de meetresultaten gestuurd naar Bio-energie de Vallei. Er zijn op dinsdag 13 februari meteen extra maatregelen getroffen om herhaling te voorkomen. Zo zijn eerder dan gepland aanpassingen doorgevoerd aan de apparatuur, inclusief bijbehorende 4-ogen goedkeuring. Hierdoor is het niet meer mogelijk om onbedoeld wijzigingen aan te brengen in de instellingen van de ketels.

Herhaling van het incident is daarmee uitgesloten.

Wij hadden u eerder over dit incident willen informeren. Op verzoek van de gemeente Ede hebben wij dit aangehouden tot donderdag 23 mei 11:00 uur.

We kunnen ons voorstellen dat u naar aanleiding van dit bericht vragen heeft. Via deze pagina vindt u misschien antwoord op uw vraag. Zo niet, dan staan onze klantenservicemedewerkers u graag te woord om u zo goed mogelijk antwoord te geven. We zijn bereikbaar van 8:30 uur tot 17:00 uur op telefoonnummer
085-04 91 191.

¹ Zie research Wageningen Universiteit: https://research.wur.nl/en/publications/monitoring-van-methaan-ammoniak-en-lachgasemissies-uit-melkveesta-2

Waarom is er niet eerder nieuwe apparatuur (HMI) besteld met beveiliging?

De vervanging van de HMI stond gepland voor 2026 en is naar aanleiding van de gebeurtenis op 13 februari vervroegd. Inmiddels is deze vervanging geïnstalleerd en in werking. Het nieuwe apparaat heeft als extra functionaliteiten het loggen van data en track & trace. Daarnaast is het op afstand bestuurbaar en met inlogcodes beveiligd. Het is niet meer mogelijk om zonder opdracht vooraf, zonder inlogcodes en onbedoeld wijzigingen aan te brengen in de instellingen. Dit nieuwe HMI apparaat was al operationeel op de Knuttelweg.

Waarom was er in januari en februari van dit jaar een geur te ruiken en rook te zien?

Naar aanleiding van natte biogrondstof heeft de operator een aantal keren besloten de installatie uit te schakelen, waardoor er tijdelijk een houtlucht te ruiken was en rook te zien was.

Hoe kan er ammoniak uit vrijkomen bij de Duurzame Energie Installatie?

Door het toevoegen van ureum wordt een deel van het zogeheten ‘afgas’ omgezet in water. Door een menselijke fout is de dosering van ureum te hoog geweest.

Kan dit ook bij de installatie aan de Knuttelweg gebeuren?

Nee, deze beschikt al over de vernieuwde apparatuur, waardoor het niet mogelijk is om onbedoeld wijzigingen aan te brengen in de instellingen van de ketel.

Waarom is de installatie op 4 april buiten werking gesteld?

Voor gepland jaarlijks groot onderhoud.

Hebben jullie op 13 februari klachten van omwonenden ontvangen?

We hebben die dag zelf geen klachten van omwonenden ontvangen inzake de ammoniakuitstoot. Achteraf blijkt dat ODDV in de periode januari en februari 25 meldingen vanuit de omgeving over geurklachten en rook heeft ontvangen.

Wanneer kwamen jullie erachter dat de ammoniakuitstoot te hoog was?

Op dinsdag 13 februari (dezelfde dag) ontdekten we bij een reguliere controle de onjuiste instelling van de apparatuur en deze is per direct hersteld. Op dinsdag 5 maart hebben we de meetresultaten van ODDV mondeling vernomen en op 28 maart hebben we het meetrapport ontvangen.

Hoe weten jullie zeker dat de uitstoot alleen op 13 februari heeft plaatsgevonden?

Dat kunnen we zien in de logs van de systemen.

Waarom hebben jullie niet direct na het incident op dinsdag 13 februari gecommuniceerd met omwonenden?

Pas op 5 maart kregen we inzicht in de te hoge ammoniakuitstoot door de mondelinge terugkoppeling van de ODDV met de voorlopige meetresultaten. Toen zijn we direct gaan onderzoeken en bleek de uitstoot alleen op 13 februari (gedurende een aantal uren) te hebben plaatsgevonden. Waarbij de emissiewaarde vele malen lager lag dan de maximaal aanvaardbare concentratie gedurende 8 uur (uiteengezet door een extern, onafhankelijk luchtkwaliteitsbureau). Dat is ook onze motivatie geweest om niet te communiceren om zo onnodige ruis te voorkomen. Op 28 maart ontvingen we op ons verzoek uiteindelijk het definitieve rapport.

Wat vinden jullie van de gezondheidsrisico’s die gepaard gaan met jullie uitstoot?

Gezondheidsrisico’s zijn niet acceptabel. Door snel ingrijpen was de uitstoot 13 februari weer onder de referentiewaarde en door de genomen maatregelen herhaling uitgesloten. Voor vragen over gezondheid kunt u contact opnemen met de GGD.

Maar er was toch ook een te hoge uitstoot van stof?

Zodra wij de meetresultaten hierover van ODDV ontvingen is ook dit per direct hersteld en zijn maatregelen genomen om dit in de toekomst te voorkomen.

Welke maatregelen zijn genomen om te hoge uitstoot van stof te voorkomen?

De schoonmaak- en onderhoudsfrequentie is verhoogd van 1x naar 4x per jaar.

Wat vinden jullie van de brief van de GGD?

Het is goed dat de GGD waakt over eventuele gezondheidsrisico’s.

Wat vinden jullie ervan dat de gemeente deze informatie openbaar maakt?

Inwoners van de gemeente Ede hebben recht op deze informatie, dus daar staan wij achter.

Zijn jullie teleurgesteld dat de ODDV op 13 februari niet meteen heeft aangegeven dat er een hogere ammoniakuitstoot was?

Dat was zeker fijn geweest, zodat wij het signaal eerder dan tijdens de reguliere controle op die dag kregen.